هزینه دادرسی، مبلغی است که در هنگام اقامه دعوا در دادگاه باید پرداخت شود. این هزینه شامل هزینه های مربوط به ثبت دادخواست، هزینه های مربوط به ابلاغ دادخواست، هزینه های مربوط به کارشناسی، هزینه های مربوط به اجرای حکم و سایر هزینه های مرتبط با دادرسی است.
- بر اساس قانون آیین دادرسی مدنی، هزینه دادرسی به عهده خواهان است. خواهان، شخصی است که دعوا را علیه خوانده مطرح می کند. البته در برخی موارد، قانون استثنائاتی را برای این قاعده قائل شده است.
- در صورتی که خواهان، خوانده را از طریق اجرای ثبت ملزم به پرداخت وجه یا انجام عملی کند، هزینه دادرسی به عهده خوانده است. همچنین، در صورتی که خواهان، در دعوای خود به طور کلی یا جزیی محکوم شود، باید هزینه دادرسی را بپردازد.
- میزان هزینه دادرسی بر اساس نوع دعوا و ارزش خواسته تعیین می شود. این هزینه ها در ابتدا توسط دادگاه تعیین می شود و پس از صدور حکم، از محکوم علیه اخذ می شود.
- در صورتی که محکوم علیه، هزینه دادرسی را در موعد مقرر نپردازد، محکوم به پرداخت خسارت تاخیر تادیه نیز می شود. خسارت تاخیر تادیه، مبلغی است که به عنوان جبران خسارت عدم پرداخت هزینه دادرسی در موعد مقرر، از محکوم علیه اخذ می شود.
در ادامه، به برخی از نکات مهم در خصوص هزینه دادرسی اشاره می کنیم:
- هزینه دادرسی باید به صورت نقدی یا از طریق پرداخت الکترونیکی به حساب دولت واریز شود.
- در صورتی که خواهان، توان پرداخت هزینه دادرسی را نداشته باشد، می تواند درخواست اعسار از هزینه دادرسی کند.
- در صورتی که خواهان، در دعوای خود به طور کلی یا جزیی محکوم شود، می تواند درخواست تقسیط هزینه دادرسی را کند.
در نهایت، توصیه می شود که در صورتی که با مشکل پرداخت هزینه دادرسی مواجه هستید، با یک وکیل متخصص در زمینه حقوق دادرسی مدنی مشورت کنید.
هزینه دادرسی چگونه تعیین می شود؟
هزینه دادرسی در دعاوی مختلف با توجه به نوع پرونده و شرایط آن مشخص می گردد. البته قانون در برخی موارد هزینه دادرسی را مشخص کرده که با توجه به ارزش موضوع پرونده مبلغ دقیق آن تعیین می گردد. در پرونده های مربوط به مهریه، هزینه دادرسی بر اساس میزان مهریه خواهد بود. هر چه میزان مهریه بیشتر باشد، هزینه دادرسی هم بیشتر است.
به عنوان مثال زنی که مهریه او 14 سکه طلا باشد با زنی که مهریه ای 1400 سکه ای دارد، هزینه های دادرسی یکسانی ندارند. طبیعی است که زن با دریافت 1400 سکه باید هزینه بیشتری را پرداخت کند. البته هزینه دادرسی به صورت درصد مشخصی از مهریه تعیین می شود. بر اساس میزان مهریه، آن درصد مشخص برای مهریه های سنگین تر بیشتر و برای مهریه کم نیز، کمتر می باشد.
در خصوص دعاوی ملکی هم ارزش ملک است که هزینه دادرسی را مشخص می کند. مسلما شهری که ملک در آن واقع است بر ارزش آن تاثیر گذار است. حتی منطقه ملک هم سبب تغییر قیمت ملک می شود. به همین دلیل هزینه دادرسی دعاوی املاک بر اساس مناطق مختلف تعیین می شود. این هزینه مطابق با درصد مشخصی از ارزش ملک می باشد که این درصد توسط قانون تعیین می شود. مثلا در برخی مناطق هزینه دادرسی حدود 2/5 درصد ارزش ملک می باشد. بدیهی است که هر چه ارزش ملک بالاتر باشد این 2/5 درصد مبلغ بیشتری خواهد شد.
کلام اخر
در این مقاله در خصوص این موضوع صحبت نمودیم که پرداخت هزینه دادرسی به عهده چه کسی است. توضیح دادیم که برای رسیدگی به پرونده های قضایی هزینه ای به نام دادرسی وجود دارد که باید پرداخت گردد. معمولا این هزینه باید توسط فرد شاکی و یا خوانده که دادخواست را مطرح می نماید پرداخت شود. در شرایطی که فرد توانایی پرداخت این هزینه ها را نداشته باشد، با اثبات اعسار می تواند از پرداخت هزینه ها به صورت موقت و یا دایم معاف گردد و یا آن را به صورت اقساط پرداخت کند. در برخی موارد هم خود قوه قضاییه هزینه های پرونده را پرداخت می کند. اگر امکان داشته باشد آن را پس گرفته و در صندوق اعتبارات قوه قرار می دهد. امیدواریم مطالب فوق برای شما عزیزان مفید بوده باشد. از این که تا انتهای این مقاله با ما همراه بودید از شما سپاسگزاریم. در صورت داشتن انتقاد و پیشنهاد می توانید از طریق سایت مستر وکیل با ما در ارتباط باشید.